ПОЛОЖЕНЄ УКРАЇНСКЕЙ МЕНШИНИ У ПОЛЬСКЕЙ 1945-1946. РОКУ У ШВЕТЛЄ ЧЕХОСЛОВАЦКИХ ВОЄНИХ ЖРИДЛОХ
Сажетак
Як пошлїдок пременки гранїцох, котри ше случели по Другей шветовей войни, Република Польска страцела юговосточни провинциї на хасен Українскей Совєтскей Социялистичней Републики (УССР). Без огляду на то, значне число українскей меншини, приблїжно 500 до 700 тисячи, остали у гранїцох Польскей. Значне число Полякох остало на Совєтским боку. 9 септембра 1944. року польска комунистична влада и власц Українскей Совєтскей Социялистичней Републики заключели догварку о пресельованю жительства. Официйно пресельованє мало буц добродзечне. У септембре 1945. року польска армия, процивно одредбом догварки од 9. септембра 1944. року, розпочала насилне пресельованє українского жительства до УССР. Пресельованє українского жительства до УССР тирвало по конєц 1946. року. У рокох од 1944–1946. 488.057 людзе були преселєни з Польскей до України. У истим чаше 787.674 особи прешли з України до Польскей. Же би вимкнуц пресельованю до совєтскей України, даєдни Українци ше склоньовали до карпатских горох и глєдали склонїско у Чехословацкей. Чехословацка армия и служба безпеки лапали вибеженцох и депортовали их до Польскей.
Референце
Konieczny Z. (2010). Polacy i Ukraińcy na ziemiach obecnej Polski w latach 1918-1947 (zarys problematyki). Przemyśl: Archiwum Państwowe w Przemyślu.
Motyka G. (1999). Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie 1943-1948. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
Pisuliński J. (2009). Przesiedlenie ludności ukraińskiej z Polski do USRR w latach 1944-1947. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Sowa A.L. (1998). Stosunki polsko-ukraińskie 1939-1947. Kraków: Towarzystwo Sympatyków Historii.
Šmigel’ M. (2009). Łemkowscy uchodźcy na Słowacji (1946): zbiorowe ucieczki na terytorium czechosłowackie, internowanie w Strážskom i deportacja, (in:) Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, eds. S. Dudra, B. Halczak, I. Betko, M. Šmigel’, Zielona Góra-Słupsk: Wydawnictwo „DRUK-AR”.
UŻ „Ukrainskyj Żurnał” (no 5/2007, p. 31).
Štatny archiv Prešov – pobočka Humenné (ŠAP)
ŠAP, Okresný národný výbor (ONV) Snina 1945 – 1949, škatula (šk.) 3, číslo (č.) 538/1945.
Vojenský historický archiv Bratislava (VHA)
VHA, Encoded telegram of 21.01.1946 ., f. Vojenská oblasť-4 (VO-4), šk. 2.
VHA, Situational report for the period of 25–28.01.1946 of the OBZ branch office of the ZPÚ
concentration of 30.01.1946 , f. Operace „Banderovci”, šk. 51, inv. č. 177.
VHA, Situational report for the period 5–8.02.1946 r., Jánošik Headquarters, 2. Section, of
8.02.1946 , f. Operace „Banderovci”, šk. 78, inv. č. 371.
VHA, Intelligence information of ‘Ocel’-9” , of May 03rd, 1946 , f. Operace „Banderovci”,
šk. 102.
VHA, Intelligence information of „Ocel’-9”, of May 08th, 1946, f. Operace „Banderovci”, šk.
102.
VHA, Intelligence information of „Ocel’-9”, of May 21st, 1946 r, f. Operace „Banderovci”, šk. 1.
VHA, Situational report for the period of February 5th – 8th, 1946 . „Jánošík” headquarters of
February 08th, 1946 , f. Operace „Banderovci”, šk. 78.
VHA, “OCEĽ headquarters, No.: 324Taj./1.odd.1946, f. Operace „Banderovci”, šk. 99.
VHA, NB Habura concentranion of units, o.r: Sine dȏv./46, f. Operace „Banderovci”, šk. 99.
VHA, “OCEĽ-6” headquarters, No.: 1702/Taj.zprav./1946, f. Operace „Banderovci”, šk. 1.
Archiv bezpeĉnostnich složek Praha (ABS)
ABS, A report of the district command of NB Medzilaborce on the situation on the
Czechoslovak - Polish border, of 10.05.1946 , f. 307-95-22.
ABS, Report on the situation on the Czechoslovak – Polish border , district headquarters NB
Medzilaborce, May 10th, 1946, f. 307-95-22.
ABS, District headquarters NB Medzilaborce, No.: 210 dȏv./46, f. 307-95-22.
ABS, Radio telegram OBR Humenne to the Internal Affairs Office in Bratislava of 9.05.1946
r., f. 307-95-22.
ABS, Army Unit 2143, No.: 106.418/2-1946, f. 307-95-22.
ABS, Radio telegram of the commander of OBR in Humenne to the Internal Affairs Office in
Bratislava of 8.05.1946, f. 307-95-22.
ABS, OBR Humenne, no.: 331 zpráv./46, f. 307-95-22.
ABS, “OCEĽ headquarters, liaison officer, No.: 3904 zprav. 1946, f. 302-143-1.
ABS, Liaison officer of the 6th Department of the Internal Affairs Office of the „Oceľ
headquarters , No.: 172 dȏv./46, f. 307-95-22.
Slovenský národný archiv Bratislava (SNA)
SNA, f. PV – directly., šk. 453, č. 16446/1946.
Archiv Kanceláře prezidenta republiky Praha (KPR)
KPR, Information of the Ministry of Internal Affairs for the President of the Republic of Poland, f. KPR – protokol T (tajné) 1945 – 1963, sign. T 277/45 – Poľsko.
