РУКОПИСНИ ЗБОРНЇК ДУХОВНЕЙ ПОЕЗИЇ З 1819. РОКУ

  • Янко Рамач Филозофски факултет Нови Сад Оддзелєнє за русинистику

Сажетак

Писана литература Руснацох у Бачки и Сриме почина з рукописнима зборнїками духовней поезиї и прози и народнима хронїками котри наставаю од другей половки ХVІІІ по початок ХХ вика. Наставанє тей литератури по нєшка нєдосц випитане. Язик и змист зачуваних зборнїкох духовней поезиї и прози шведочи же то нє ориґинални твори, алє преписовани зоз подобних зборнїкох Русинох у Горнєй Угорскей, а даєдни тексти писньох можебуц записани з паметаня паломнїкох котри их приношели з горнїх крайох. Медзитим, и у тих преписованих творох єст часточка ориґиналносци, бо преписоваче часто дацо меняли лєбо дописовали.


У роботи опишеме найстарши потераз у литератури датовани рукописни зборнїк духовней поезиї Руснацох на тих просторох. Тримаме же го зложел и преписал Михал Ґали 1819. р. У прилогу наведземе змист зборнїка односно список писньох у нїм. Записаним писньом у тим зборнїку будземе глєдац паралели у Богогласнику з 1790. р., даєдних рукописних зборнїкох Руснацох у Бачки и Сриме и у рукописним зборнїку Югасевича з 1812. р., а на концу будземе поровновац їх тексти, язик и ґрафию, з цильом же би ше указало як наставали тоти зборнїки.

Референце

ЖРИДЛА

Зборнїк Михала Ґалого, 1819. – власнїцтво автора.

[Zbornïk Mihala G̀alogo, 1819. – vlasnïïtvo avtor.]

Зборнїк Михала Мудрого, друга половка ХІХ вика – Архив Грекокатолїцкей парохиї у Руским Керестуре

[Zbornïk Mihala Mudrogo, druga polovka XIX vika – Arhiv Grekokatolïckej parohiï u Ruskim Keresture.]

Зборнїк Дюри Фечи, 1891. – власнїцтво автора.

[Zbornïk Dûri Feči, 1891. – vlasnïctvo avtora.]

ЛИТЕРАТУРА

Gnatûk, Volodimir. «Ruskì oselï v Bačcï. (V Poludnevìj Ugorŝinì)». Zapiski

Naukovogo Tovaristva ìm. Ševčenka, t. XXII, 1898: L ́vìv 1–58. (Cyrillic)

Gnatûk, Volodimir. «Ruski naselênâ u Bački.» In: Еtnog̀rafični materiâli z Ugorskej Rusi. Rozpravi i statï o Rusnacoh Bački, Srimu i Slavoniï. t. V. Novi Sad: Ruske slovo, 1988, 79–126. (Cyrillic)

Gnatûk, Volodimir. Ugroruskì duhovnì vìršì. t. I. L´vìv, 1902. Latâk, D. (red.), Novi Sad: Ruske slovo, 1985.

Kovač, Mihajhlo. «Rozvoj pisanogo slova i sučasna vidavatel´na dïâlnosc u nas». Nova dumka, 4. Vukovar: Soûz rusinìv-ukraïncìv Horvatìï, 1973, 41–45. (Cyrillic)

Kovač, Mihajlo. «Šlïdami zazberovačoh narodnih duhovnih skarboh u nas». Nova dumka, 16. Vukovar: Soûz rusinìv-ukraïncìv Horvatìï, 1977, 49–56. (Cyrillic)

Ramač Furman Anamariâ. «Osoblïvosci konsonatizma êdnej ruskej rukopisnej knïžki z po atku ХХ viku». Švetlosc, 4/2019. Novi Sad: Ruske slovo, 2019, 25–45. (Cyrillic)

Ramač, Ânko. «Teksti apokrifa ”Hoždeniê Bogorodici po mukah” u ruskih rukopisnih zbornïkoh». Švetlosc, 1/2011. Novi Sad: Ruske slovo, 2011, 49–70. (Cyrillic)

Ramač, Ânko. «Materìali do viv ennâ apokrifìv z rukopisnih zbìrok rusinìv Pìvdennoï Ugorŝini (ХІХ st)». Problemi slavânoznavstva / Problems of Slavonic studies, Vipusk/Issue 65. Lìvìv – L´vìvs´kij nacìonal´nij unìversitet, 2016, 158–166. (Cyrillic)

Ramač, Ânko. «Podobi Hrista, apostolohi svâtih u apokrifoh Rusnacoh u Ûžnej Ugorskej». [U:] A. Duličenko, – M. Nomati (red). Slavânskaâ mikrofilolog̀iâ. Slavica Tartuensia XI – Slavic Euroasian Studies 34. Sapporo – Tartu: Slavic-Euroasian Research Center – Slaavi Filoloogia Osakond, 2018а, 273–289. (Cyrillic)

Ramač, Ânko. Svìtoglâd rusinìv Pìvdennoï Ugorŝini krìz΄ prizmu apokrifìv z ïh rukopisnih zbìrnikìv z ХVІІІ ta ХІХ stst. U: Srpska slavistika. Kolektivna monoghrafiјa, t. II. Beograd: Savez Savez slavisti kih društava Srbiјe, 2018b, 321–332. (Cyrillic)

Ramač, Û. (ред). Slovnïk ruskogo narodnogo âzika, І–ІІ, Novi Sad, 2017. (Cyrillic

Tamaš, Ûliân. Istoriâ ruskej literaturi, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. 1997. (Cyrillic)

Tihi, František. «Dvì starì bačvansko-ruskì vìršì». Ruski kalendar za ûžnoslavânskih Rusinoh 1932. Ruski Kerestur: Ruske narodne prosvitne družtvo, 1932, 78–82. (Cyrillic)

Tichý, F. «Jihoslavanští Rusíni». Slovanský přehled,1928, XX, č. 3, leden, s. 30.

Tichý, F. Československé písnĕ v Moskevskĕm zpevníku. Praha a Bratislava, 1931.

Franko, Ìvan. Apokrifi ì legendi z ukraïns´kih rukopisìv. t. ІІ, Apokrifi novozavìtnì. A. Apokrifìčnì еvangelìâ. L´vìv, 1899. L´vìv: L´vìvs´kij nacìonal´nij unìversitet, 2006. (Cyrillic)

Franko, Ìvan. Apokrifi ì legendi z ukraïns´kih rukopisìv. t. ІV. Apokrifi eshatologìčnì. L´vìv, 1906. L´vìv: L´vìvs´kij nacìonal´nij unìversitet, 2006. (yirillic)

Udvari, I. «Mariâpovč – dakedišnï virskii kulturni center Rusinoh». Narodni kalendar 1990. Novi Sad: Ruske slovo, 1990, 222–235. (Cyrillic)

Cap. M. Mikola. «Nêvipitani drukovani žridla starpej literaturi Rusnacoh Ûgoslaviï.» Rusnaci – Rusini 1745 – 1995. Zbornïk robotoh. Beograd – Novi Sad: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva – Filozofski fakultet, Katedra za rusinski јezik i književnost, 116–129. (Cyrillic)

Cap M. M. Najstarši duhovni pisn bačvansko-srimskih Rusnacoh. U: Cap, M. M. Na žridloh duhovnosci. Ruske slovo: Novi Sad, 2014a, 35–48. (Cyrillic)

Cap M. M. Pisnâ „Čudna êsi pomočnice” i êj ruski variânti. U: Cap, M. M. Na žridlogh duhovnosci. Ruske slovo, Novi Sad, 2014b, 49–54. (Cyrillic)

Cap M. M. „Psalom 132” – preklad či pisnâ vitvorena u duhu serbskej umetnïckej poeziï XVIII viku? : (G̀u pitanû perših prekladoh serbskej poeziï na ruski âzik) / Mikola M. Cap // Švetlosc (Novi Sad). – Rok LXVI, č. 2 (april-ûnij 2018), s. 255-259. (Cyrillic)

Жеňuch, Peter –Vasiľ Cyril. Monumenta byzantino-slavica et latina Slovaciae. Roma – Bratislava – Košice, 2003. (Cyrillic)
Објављено
17. 12. 2021.
Како цитирати
РАМАЧ, Янко. РУКОПИСНИ ЗБОРНЇК ДУХОВНЕЙ ПОЕЗИЇ З 1819. РОКУ. РУСИНИСТИЧНИ СТУДИЇ, [S.l.], v. 5, n. 5, p. 129-153, dec. 2021. ISSN 2560-3612. Доступно на: <https://rusinisticnistudi.ff.uns.ac.rs/index.php/rs/article/view/81>. Датум приступа: 05 feb. 2025 doi: https://doi.org/10.19090/rs.2021.5.129-153.
Bрој часописа
Секција
Articles